Kush është Satoshi Nakamoto, krijuesi misterioz i Bitcoin?
Satoshi Nakamoto është pseudonimi i adoptuar nga krijuesi i Bitcoin.
Identiteti i vërtetë i njeriut apo grupit të njerëzve që qëndrojnë mbrapa këtij pseudonimi nuk është vërtetuar asnjëherë përfundimisht.
Dëshmia e parë e Bitcoin që njohim sot u shfaq në gusht të vitit 2008 kur dikush regjistroi në mënyrë anonime emrin e domenit bitcoin.org.
Në tetor të atij viti, një autor që paraqitej me emrin Satoshi Nakamoto botoi letrën e bardhë të Bitcoin, “Bitcoin: Një Sistem Elektronik Peer-to-Peer i Parave” në metzdowd.com, një faqe për adhuruesit e kriptografisë. Ai shpjegoi se si do të funksiononte një monedhë dixhitale, të cilën e quajti Bitcoin.
Disa muaj më vonë, në janar të vitit 2009, u gjallërua rrjeti i Bitcoin. Satoshi Nakamoto lëshoi versionin e parë të softuerit që nisi rrjetin dhe minoi Bitcoinin e parë. Në bllokun e parë të një blockchain që sot përbëhet nga më shumë se 680,000 blloqe, Satoshi shkroi një mesazh me tekst. Mesazhi në të ashtuquajturin “blloku i zanafillës” thotë:
“The Times 3 January 2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”
Përveçse jep një vulë kohore për krijimin e Bitcoin, i referohet një artikulli të botuar nga gazeta Times. Zgjedhja e Times ka nxitur spekulime se Satoshi mund të ketë qenë i bazuar në Mbretërinë e Bashkuar dhe se motivimi i tij për krijimin e Bitcoin ishte i lidhur me paqëndrueshmërinë e shkaktuar nga bankat me rezerva thyesore.
Për 10 ditët e ardhshme Nakamoto ishte i vetmi minator, duke korrur më shumë se 1 milion Bitcoin.
Transakcioni i parë i Bitcoin u zhvillua midis Satoshi Nakamoto-s dhe Hal Finney, një pionier i hershëm i kriptografisë përpara Bitcoin.
Satoshi ishte aktiv në forumin bitcointalk.org midis nëntorit të 2009 dhe dhjetorit të 2010, duke u përfshirë në një seri diskutimesh me përdoruesit. Postimet e tyre janë hulumtuar nga kureshtarët me shpresën për të mbledhur disa sugjerime për identitetin dhe filozofinë e Satoshit.
Në vitin 2010, Nakamoto ia dorëzoi Gavin Andresen, një zhvillues softuerësh, kontrollin e depos që përmban kodin burimor të Bitcoin. Më pas, më 23 prill 2011, ai dërgoi emailin e tij të fundit: “Kam kaluar në gjëra të tjera. Është në duar të mira me Gavin dhe të gjithë.”
I gjithë aktiviteti nga Satoshi Nakamoto u ndal menjëherë më pas; kuletat e Bitcoin të lidhura me të nuk janë aksesuar apo shpenzuar që nga mesi i vitit 2009.
Në vitin 2014, llogaria e Satoshit në Fondacionin P2P u riaktivizua shkurtimisht për të njoftuar se “Unë nuk jam Dorian Nakamoto”, duke hedhur poshtë deklarimet e një artikulli të Newsweek që emëronte personin japonez-amerikan si krijuesin e Bitcoin. Që atëherë, Satoshi ka qëndruar i heshtur.
Kandidatët
Një numër emrash janë paraqitur si identiteti i mundshëm i Satoshi Nakamoto. Madje, disa mendojnë se Satoshi mund të ketë qenë një grup njerëzish, që po turbullonte më tej ujërat.
Disa nga kandidatët e mundshëm që janë emëruar si Satoshi:
Hal Finney — Një kriptograf dhe zhvillues softuerësh, Finney ishte marrësi i parë i Bitcoin dhe ndërvepronte rregullisht me Satoshi Nakamoto-n në forumin bitcointalk.org. Ai vdiq në vitin 2014, gjë që disa argumentojnë se shpjegon pse grumbulli i Bitcoin-ave të Satoshit mbetet i paprekur.
Gavin Andresen — Krijuesi i rubinetit të parë të Bitcoin — që jepte 5 bitcoin për çdo person, Andresen ishte kujdestari të cilit Satoshi Nakamoto i besoi kodin burimor të Bitcoin.
Nick Szabo — Një shkencëtar kompjuteri amerikan që krijoi “Bit gold”, një pararendës i Bitcoin dhe që shpiku termin “kontrata inteligjente” — të cilat formojnë një komponent kyç të kriptomonedhës së dytë më të madhe, Ethereum. Analizat gjuhësore kanë vënë në dukje ngjashmëritë midis stileve të shkrimit të Szabo-s dhe Satoshit, si dhe disa kanë vënë re se koincidenca e inicialeve të Satoshi Nakamoto-s është e kundërta e Nick Szabo-s.
Adam Back — Një cypherpunk dhe kriptograf, Back ishte një nga pranuesit e parë të një emaili nga Nakamoto dhe u emërua si një kandidat i mundshëm për Satoshi-n nga Financial Times në 2016.
Len Sassaman — një kontribues në listën e postimeve ku Satoshi njoftoi për herë të parë Bitcoin, Sassaman ishte një ekspert i kriptografisë së çelësit publik dhe punoi së bashku me Hal Finney.
Craig Steven Wright — rasti i Craig Wright është i kundërt, një sipërmarrës australian që publikisht pretendon të jetë Satoshi dhe që bindi BBC, ndër të tjera. Wright është përfshirë në një betejë të gjatë gjyqësore që varet nga aftësia e tij për të hyrë në adresat e kriptove që dyshohet se i përkasin Satoshi Nakamoto. Disa prova që pretendojnë të mbështesin pretendimin e Wright, duke përfshirë çelësat PGP, janë vënë në pikëpyetje.
Dorian Nakamoto — një fizikant dhe inxhinier sistemesh i bazuar në Kaliforni, emri i lindjes së tij është në të vërtetë “Dorian Prentice Satoshi Nakamoto”. I emëruar si krijuesi i Bitcoin në një artikull të Newsweek të vitit 2014, ai ka mohuar çdo lidhje me Bitcoin, si dhe llogaria e Satoshi-t në Fondacionin P2P u riaktivizua shkurtimisht për të njoftuar “Unë nuk jam Dorian Nakamoto”. Si rezultat i publicitetit, imazhi i tij shfaqet vazhdimisht në kërkimet në Google për “Satoshi Nakamoto”.
Elon Musk — CEO i Tesla dhe SpaceX (shkurtimisht) u konsiderua si një kandidat i mundshëm i Satoshi-t në 2017, pasi një ish-punonjës i SpaceX e quajti atë si krijuesin e Bitcoin. Por Musk e mohoi prerazi, duke postuar në Twitter se nuk ishte e vërtetë. Që atëherë, sigurisht, përfshirja e Musk me Bitcoin është rritur, me blerjen e 1.6 miliardë dollarëve në BTC nga Tesla.
Pse e fshehu Satoshi identitetin e tij?
Një shpjegim lidhet me ndikimin e jashtëzakonshëm që kanë themeluesit e kriptove në komunitetet që lindin rreth monedhave të tyre.
Vitalik Buterin, për shembull, ka shprehur shqetësim për staturën e tij rreth Ethereum. Kjo do të thotë që Satoshi mund të ketë zgjedhur të mbetet anonim (dhe, përfundimisht, të largohet), në mënyrë që të shmangë ushtrimin e ndikimit të tepërt dhe të ndihmojë Bitcoin të shmangë grackat e centralizimit.
Satoshi duhet të ketë treguar shumë kujdes — dhe për arsye të mirë. Duke pasur parasysh se Bitcoin është njohur gjithnjë e më shumë si një kërcënim për supremacinë e bankave qendrore, ato nuk do të hezitonin pikturimin e një objektivi që qëndron mbrapa Bitcoin.
Ndërsa qeveritë mund të mos jenë në gjendje të ndalojnë Bitcoin-in, ato sigurisht që mund të ushtrojnë presion mbi krijuesin e tij për të pohuar sovranitetin e tij dhe për të dekurajuar të tjerët që të ndjekin hapat e tij. Në fund të fundit, ka ndodhur më parë; në vitin 2011, Bernard von NotHaus u dënua për prodhimin, posedimin dhe shitjen e monedhës së tij private, Dollarit Liberty.
Kushdo që mund të jetë personi apo grupi që është përgjegjës për krijimin e Bitcoin, diçka që dihet sigurt është që arritja e tij ka ridefinuar dhe vazhdon të ridefinojë të ardhmen e njerëzimit në dimenzione të shumta.
Në statujën e shfaqur në Budapest në Shtator 2021, krijuesi i Bitcoin përshkruhet me një fytyrë joekzistente, të pasqyruar, për të reflektuar fytyrën e çdo shikuesi.
